oguz atay hayati ve yasam oykusu

Oğuz Atay (1934; İnebolu, Kastamonu - 13 Aralık 1977, İstanbul)

Babası,3 dönem ( VI., VII. dönem Sinop, VIII.Dönem Kastamonu) Milletvekilliği yapan Cemil Atay'dır. 1951'de bugünkü adı Ankara Koleji olan Ankara Maarif Koleji'ni, 1957'de de İTÜ İnşaat Fakültesi'ni bitirdi. Üç yıl sonra İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi (şimdiki Yıldız Teknik Üniversitesi) İnşaat Bölümü'nde öğretim üyesi oldu. 1975'te doçent olan Atay, Topografya adlı bir de mesleki kitap yazdı. Çeşitli dergi ve gazetelerde makale ve söyleşileri yayınlandı. Oğuz Atay, Tutunamayanlar'ın 1971-72'de yayınlanmasından sonra, önemli bir tartışmanın odak noktası oldu. Bu romanıyla 1970 TRT Roman Ödülü'nü kazandı.

Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biri olan Tutunamayanlar, eleştirmen Berna Moran tarafından, "hem söyledikleri hem de söyleyiş biçimiyle bir başkaldırı" olarak nitelendirilmiştir. Moran'a göre Tutunamayanlar'daki edebi yetkinlik, Türk romanını çağdaş roman anlayışıyla aynı hizaya getirmiş ve ona çok şey kazandırmıştır.

1973 yılında yayımlanan Oyunlarla Yaşayanlar adlı oyunu Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir. Atay, beyninde çıkan bir tümör nedeniyle büyük projesi "Türkiye'nin Ruhu"nu yazamadan 13 Aralık 1977'de, İstanbul'da hayatını kaybetmiştir. Edirnekapı Sakızağacı Mezarlığı'na defnedildi.

Sağlığında hiçbir kitabı ikinci baskı bile yapamayan Atay'ın kitapları ölümünden sonra büyük ilgi gördü ve defalarca basıldı. Yıldız Ecevit'in hazırladığı Oğuz Atay biyografisi "Ben Buradayım..."   Oğuz Atay'ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası 2005 yılında yayınlandı.Öldükten sonra 1987'de Günlük, 1998'de ise Eylembilim adlı kitapları yayımlanmıştır.

Tehlikeli Oyunlar romanı, 2009 yılında Seyyar Sahne tarafından Tehlikeli Oyunlar  tiyatro oyunu olarak uyarlanarak sahnelenmeye başlanmış , Bir Bilim Adamının Romanı adlı biyografik eseri de 2012 yılında Bir Bilim Adamının Oyunu: Mustafa İnan adıyla Te Sahne tarafından tiyatroya uyarlanarak sahnelenmeye başlanmıştır.

Eserlerinde düşle gerçeğin birbirine karışması , özellikleTutunamayanlar romanında, modern şehir yaşamı içinde bireyin yaşadığı yalnızlığı, toplumdan kopuşları ve toplumsal ahlaka, kalıplaşmış düşüncelere yabancılaşan, tutunamayan bireylerin iç dünyasını anlatır. Yapıtları eleştiri, mizah ve ironi barındırır.

Kastamonu Valiliği Oğuz ATAY  adına 2007 yılından beri Oğuz Atay Edebiyat ödülleri vermektedir.

Oğuz Atay 1968 yılında Yıldız – İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanlığı görevini sürdürüyordu, bir bilim adamı olarak ve edebiyatımızın kalıcı eserlerinden “Tutunamayanlar” romanının ortaya çıkışına ramak kala, hayata atılan genç mühendislerin geleceğini ilgilendirecek bir yazı kaleme alır. ( bu yazı Borges defterinin Yıldız Teknik Üniversitesinin arşiv taramalarında bulunmuştur.)

Genç Arkadaşlarım

         ‘’Akademi ve yurt sorunlarının ağırlığını kuvvetle duyurduğu bir sırada mezun olarak hayata atlıyorsunuz. Gençlik olarak gerek sosyal, gerek teknik alanda ülkücü bir tutumla varlığınızı sürdürmek ve birçok güçlüklerle karşılaşmak durumundasınız. Bugüne kadar geliştirdiğiniz ülkülerinizi uygulamak üzere sorumlu mevkiler alacaksınız. Öğrenci olduğunuz sırada bütün yönleriyle tanımaya  çalıştığınız ülkemizin şartlarını iyiye götürecek kararlarda, kısa bir süre sonra sizin de katkınız bulunacak. Şimdiye kadar sadece eleştirdiğiniz tutumların, aynı biçimde kalmasını istemiyorsanız, okul sıralarındaki davranışlarınıza uygun olarak , aynı dinamik ve ülkücü tutumunuzu sürdürmelisiniz. Hayat mücadelesinin, okuldaki yaşantınızın bütün güçlüklerinden daha çetin olduğunu görecek ve mücadele içinde kaybolmak tehlikesi ile karşılaşacaksınız. Şimdi, sorumlu mevkilerde bulunanların özürlerini nasıl kabul etmiyorsanız, maddi ve manevi baskıların etkisiyle ülkücü tutumunuzu kaybederseniz, sizin de özürleriniz kabul edilmeyecektir. Bu nedenle, artık, yaşınız ne olursa olsun, daima genç kalmanız gerekiyor. Hiçbir zaman, geriye bakmak ve “Bir zamanlar, gençliğimde benim de ülkülerim vardı” demek durumunda kalmamalısınız. Ülküleriniz, sadece gençlik heyecanlarından ibaret olmamalıdır. Bu akademiye, ülkemizin çeşitli bölgelerinden gelerek, çok zor şartlar altında öğrenim yaptınız. Şimdi, özellikle maddi baskılardan, hayat şartlarının ağırlığından bir dereceye kadar kurtulacaksınız. Yetişme şartlarınızı da ülküleriniz gibi unutmamalısınız. Bu ülkede yüksek öğrenim yapanların ne gibi şartlar altında çalıştığını, yaşayarak gördüğünüz için, bu şartların düzeltilmesinde sizler de çaba göstermelisiniz; özellikle büyük çoğunluğu Anadolu’dan gelen bu akademinin öğrencileri ve onların öğrenim şartlarıyla bugün olduğu gibi ilgilenmelisiniz. Öğretmenleriniz, şimdiye kadar olduğu gibi, genç arkadaşlarınızı yetiştirmeğe ve sizlere yararlı oldukları gibi, sizden sonrakilere de yardım etmeğe devam edeceklerdir. Öğretmenlerinizin, eğitim çalışmaları süreklidir; sizin de onlar gibi, inandığınız, doğru bulduğunuz yolda aynı sürekliliği göstereceğinize inanıyorum.’’

Hepinize hayatta başarılar dilerim.

Sevgilerimle

OĞUZ ATAY

Hayati Asilyazıcı – Oğuz Atay’ı ilk ben yayımladım (Aydınlık – 2011)

‘’Oğuz Atay , Türk romanında ve özellikle Cumhuriyet romanı döneminde edebiyatımıza yeni bir soluk getirdi.’’ Diye tanımlamıştır.

Yayımlanmış eserleri

Tutunamayanlar (1972)

Tehlikeli Oyunlar (1973)

Bir Bilim Adamının Romanı (1975)

Korkuyu Beklerken (1975)

Oyunlarla Yaşayanlar (1975)

Günlük (1987)

Eylembilim (1998)